Dzisiaj jest ten rodzaj ciszy,
Że każdy wszystko usłyszy:
I sanie w obłokach mknące,
I gwiazdy na dach spadające,
A wszędzie to ufne czekanie?
Czekajmy – dziś cud się stanie.
Radosnych i pogodnych Świąt Bożego Narodzenia
wszystkim zasiadającym przy Wigilijnym stole.
Niech ta wyjątkowa noc trwałym blaskiem opromieni
Cały nadchodzący Nowy Rok.
Na skrzydłach wyobraźni. Walka człowieka i ewolucji
z grawitacją -
Richard Dawkins, Helion, Gliwice 2024
Przetłumaczony tytuł „Na skrzydłach wyobraźni” nie
sugeruje, że dostaniemy tekst o ewolucji zwierzęcych form latania, lecz raczej
coś o rozterkach artysty. Przede wszystkim i przez wiele tysięcy lat to
ewolucja walczyła z grawitacją, żeby ułatwić zwierzętom przetrwanie.
Dowiadujemy się w jaki sposób wyewoluowała zdolność lotu. Jak latają
poszczególne gatunki i co im ułatwia nawigację. Jakie są konieczne zmiany
anatomiczne, by wzbić się w powietrze. Dlaczego niektóre zwierzęta utraciły
skrzydła. Dopiero potem Dawkins przechodzi do zmagań człowieka z grawitacją. Czytamy
o pierwszych konstrukcjach latających, których udoskonalenie doprowadziło do
tego, co teraz mamy. Oraz o tym, dzięki jakim zjawiskom fizycznym ciężkie
obiekty mkną niczym lekkie piórka.
.png)
Jest jednym z najpopularniejszych świętych Kościoła Wschodniego i Zachodniego.
Pewne jest tylko, że w początkach IV wieku był biskupem Miry w Azji Mniejszej i że brał udział w I soborze powszechnym w Nicei jako przeciwnik arianizmu.
W roku 1087, gdy Mirę opanowali mahometanie, kupcy włoscy wykradli jego relikwie i przewieźli je do Bari w południowych Włoszech. Przepiękne legendy otaczają jego postać. Zdaje się z nich wynikać, że był wzorem troski o bliźnich, pełen miłosierdzia i przemyślnej dobroci.
Nie ma rzeczy małych,
Jeśli się je uczyniło z miłości.
Prawdziwa wielkość ubrana jest w prostotę.
Darem staje się to, co najprostsze.
Pawlikowska, z domu Kossakówna, należała do rodziny znakomitej i zasłużonej dla polskiej kultury. Była autorką kilkunastu zbiorów poezji. Opublikowała między innymi Niebieskie migdały (1922), Różową magię (1924), Pocałunki (1926), Dansing (1927), Ciszę leśną (1928), Balet powojów (1935), Krystalizacje (1937), Szkicownik poetycki (1939), Różę i lasy płonące (1940), Gołębia ofiarnego (1941). Wiersze napisane po roku 1941 weszły do pośmiertnego zbioru Ostatnie utwory (1956, wydanie krajowe 1993).
Całą poezję Pawlikowskiej, pozornie pogodną i monotematycznie uczepioną miłości, przenika bojaźń i drżenie; strach przed utratą kochanka, młodości, urody, przyjaźni, strach przed chorobą i śmiercią. Dlatego Pawlikowskiej, subtelnej damy, rozpieszczanej przez mężów i rodzinę, wojna – paradoksalnie – nie zaskoczyła. Przeciwnie, utwierdziła jej pierwotną intuicję, że życie jest śmiertelnym pojedynkiem, do którego trzeba stanąć z klasą.
Poezja Pawlikowskiej to przypadek dość niezwykły; niesłabnącej popularności towarzyszą niezmiennie wysokie oceny krytyków, którzy chwalą autorkę za lapidarność formy, inteligencję, subtelność, nie zawsze jednak dostrzegając tkwiący w tej poezji tragizm rzeczy ostatecznych.
.jpg)
Jak długo w sercach naszych
Choć kropla polskiej krwi,
Jak długo w sercach naszych
Ojczysta miłość tkwi. . . .
.jfif)
Sekundy lecą
na łeb i na szyję
minuty wyruszają
w podróż niebezpieczną
godziny przemijają
jak lipiec i sierpień
a wszystko po to
by u Boga
choć kawalerkę
wynająć na wieczność
( ks. Jan Twardowski )
.jpg)
Obraz namalowany ponad 350 lat temu przedstawia podwórze domu w holenderskim mieście Delft. W pieczołowicie odtworzonej scenerii widzimy dwie kobiety i dziecko. Wyblakłe cegły, zniszczone deski, pnącza i liście drzew w popołudniowym świetle nabierają delikatnych barw.
Gdy powstawał ten obraz, dom był bardzo modnym tematem malarskim. Niektórzy sądzą, że również dzieło Pietera de Hoocha sławi ładnie utrzymany dom, z zamiecionym podwórkiem, zadbanymi roślinami i szczęśliwą matką z dzieckiem. Inni zauważają odosobnienie podwórza i tęskne spojrzenie kobiety wybiegające poza bramę, sugerujące marzenie o innym życiu. Obraz zdumiewająco realistycznie przedstawia rzeczywistość, chociaż budynki namalowane przez artystę istniały tylko w jego wyobraźni. Równe linie cegieł i zachęcający do wejścia korytarz wywołują złudzenie głębi. Aby na płaskiej, dwuwymiarowej powierzchni płótna stworzyć iluzję trójwymiarowej przestrzeni, malarz zastosował perspektywę.
Bill Schutt, Serce. Historia naturalna, Copernicus Center Press,
Kraków 2023
Oto książka, którą można polecić szerokiemu gronu czytelników – i miłośnikom medycyny i zoologii. Jeden tylko organ, utrzymujący nas przy życiu, można opisać w tak wszechstronny sposób – serce.
 |
Autor zabiera
nas w podróż nie tylko do sal operacyjnych kardiochirurgów, ale i na plaże
Nowej Funlandii, wybrzeża Long Island czy do pracowni, gdzie bada się serca
pytonów. Poznajemy więc tajemnice nie tylko ludzkiego serca, ale też serc
olbrzymich płetwali, żab. Nieoczywisty wybór wątków, opisanych przez autora i
świetnie udokumentowanych, jest zaletą tej książki, gdyż odróżnia ją od innych,
popularyzujących samą wiedzę medyczną.
.jpg)
Poeta wiary nieustającej zmarł 19 czerwca 1931 roku mając zaledwie 27 lat. Dorobek poetycki Lieberta nie jest wielki. Jest jednak jednolity. Twórczość autora nie jest pozbawiona zarazem radości życia i zachwycenia światem.
Wiersze Lieberta, zwłaszcza w początku jego twórczości tętnią młodością i życiem – chociaż spojrzenie poety na świat i ludzi czasem przesłania mgiełka smutku. Autor jest niestrudzonym poszukiwaczem Boga. Jego wiersze są nie tylko wyznaniem wiary, ale również nieustanną modlitwą. Dla niego poezja jest posłannictwem, wypełnieniem obowiązku. Mimo pełnej świadomości zbliżającej się śmierci nie stracił Liebert wiary, nie poddał się zwątpieniu.
Doczesne życie poety zakończyło się, zanim zdołał on w pełni rozwinąć swój
talent poetycki, niepospolitej jakości. Głęboka religijność dźwięcząca w
utworach Lieberta uprawnia do nazwania go poetą wiary nieustającej. Wiersze
jego są bliskie i zrozumiałe dla każdego, który utrwalone przez poetę przeżycia
zna często z własnego doświadczenia. Toteż słusznie twierdzi Liebert:
Uczę się ciebie, człowieku,
Powoli się uczę, powoli
Od tego uczenia trudnego
Raduje się serce i boli.
Uczę się ciebie i uczę
I wciąż cię jeszcze nie umiem –
Ale twe ranne wesele,
Twą troskę wieczorną rozumiem.
