poniedziałek, 29 kwietnia 2024

Konstytucja 3 Maja 1791

 



Konstytucja 3 Maja 1791 roku była drugą na świecie ( po Stanach Zjednoczonych) ustawą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli; 


była wielkim osiągnięciem narodu chcącego zachować niezależność państwową; zabezpieczała możliwość rozwoju gospodarczego i politycznego kraju.



 Postanowienia konstytucji nie weszły w życie, gdyż przekreśliły ją konfederacja targowicka i uchwały sejmu grodzieńskiego                z 1793 roku.                                                                      

sobota, 20 kwietnia 2024

Z serii: Czytam, bo lubię

Yanek Świtała – „Halo, pogotowie? Jak ratować życie i nie przesadzić – Mando, Kraków 2023


Nie jest to zwykły poradnik, jak zachować się w nagłych sytuacjach, w których wypada uratować  komuś życie, ale z dużym wdziękiem rozpisany na 13 rozdziałów  skrypt zawierający praktyczne scenariusze i wskazówki udzielania pierwszej pomocy. Bez nachalnej dydaktyki i niepotrzebnych wstawek medycznych. 

Bezpośredni język  spodoba się młodszym czytelnikom i to jedna    z wielu zalet tej książki, bo młode pokolenie w pierwszym rzędzie powinno poznać tajniki  ratowania czyjegoś zdrowia i życia – gdy na ulicy, w pociągu lub przy rodzinnym obiedzie będzie świadkami objawów omdleń  lub innych nagłych wypadków. Jak w takich sytuacjach nie spanikować, tylko rzeczywiście umieć  pomóc, to – co przyznaje sam autor – wcale nie skomplikowana wiedza  zarezerwowana dla fachowych ratowników. Poza tym dla utrwalenia materiału można co jakiś czas wracać do tej książki. 



sobota, 6 kwietnia 2024

John Keats



Kiedy umierał, miał zaledwie dwadzieścia pięć lat i cztery miesiące. Inni wybitni poeci w tym wieku nie napisali jeszcze niczego godnego uwagi. On już zdążył zasłużyć na nieśmiertelność. 



John, jako najstarszy syn właściciela londyńskiej stajni ukończył szkołę powszechną, a potem przyszpitalne studium medyczne, które miało mu zapewnić posadę felczera.


 Nauczyciel w szkole powszechnej podsunął zdolnemu uczniowi wiersze. Uczeń rozsmakował się w nich i z czasem zaczął pisać własne.


 Dojrzewał niezwykle szybko – jako  poeta i jako człowiek. To dojrzewanie przyspieszyła żarliwa, choć niezbyt szczęśliwa miłość do Fanny Brawne. Keats zaczął pisać świeżo i z polotem. Jego poezja tchnęła oczekiwaniem na przebłysk piękna, który wstrząśnie wrażliwym twórcą. 



Jego poemat „Endymion” z 1818 roku wręcz rozsadzają wizje wywiedzione z wyjątkowo bogatej i oryginalnej wyobraźni młodego twórcy. Ten rozmach wyraźnie dotknął londyńską krytykę literacką, która grzmiała, iż syn właściciela stajni nie ma prawa wdrapywać się tak zuchwale na poetycki parnas. Do tych problemów dołączyły kłopoty materialne, a około 1820 roku dotknęła go dziedziczna w jego rodzinie gruźlica. 


Keats wiedział, że zostało mu niewiele czasu, dlatego pracował wytrwale i w skupieniu. Choroba czyniła tymczasem zatrważające postępy. Wiersz „Jasna gwiazda” stał się pożegnaniem życia. Zmarł  w Rzymie 1821 roku.