Papusza

Wyjątkowym zjawiskiem jest twórczość polskiej Cyganki Bronisławy Wajs, znanej jako PAPUSZA. Jej poezja, pisana w języku cygańskim i tylko tłumaczona na polski, stanowi przejaw twórczości artystycznej polskich mniejszości narodowych, a należy tu o niej wspomnieć, ponieważ jest przykładem kulturo-twórczej roli kobiet niezwykłym w jej społeczności. Ludowa poezja cygańska istniała tylko w tradycji ustnej. 

Wiersze Papuszy: kobiety-poetki, są w dziejach polskich Cyganów pierwszymi utworami literackimi, które zaistniały w formie pisanej. Papusza początkowo improwizowała swe utwory i śpiewała je z towarzyszeniem muzyki, ale ponieważ w dzieciństwie nauczyła się pisać i czytać (jako samouk, gdyż żyła w taborze cygańskim i nie chodziła do szkoły ), z czasem zaczęła zapisywać, używając polskiego alfabetu, swoje poezje tworzone w języku cygańskim. Są to wiersze liryczne, mówiące o wędrownym życiu w taborze, o związku człowieka z naturą. Jeden z dłuższych utworów opiera się na wspomnieniach z czasów wojny, gdy Cyganie skazani byli na zagładę, podobnie jak Żydzi. Talent Papuszy odkrył, jej poezję tłumaczył na polski i wydawał Jerzy Ficowski – poeta, eseista i badacz kultury Cyganów. 

Ukazały się: Pieśni Papuszy (1956), Pieśni mówione (1973), Lesie ojcze mój (1990). Stosunek rodzimej społeczności do Papuszy był ambiwalentny: wahał się między dumą z jej sławy a odrzuceniem wynikającym z poczucia obcości czy nawet oskarżeniami o zdradę tradycji, która nakazywała Cygance zawsze żyć w cieniu męża.

IB

Narodowe Czytanie

Jednym z ważniejszych wydarzeń na początku roku szkolnego jest inauguracja kolejnej edycji Narodowego Czytania. Tegoroczna odsłona odbywa się w roku 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, stąd wyjątkowa formuła. Kulminacja akcji czytania w tym roku „Przedwiośnia” przewidziana jest na 8 IX 2018. Proponowane są także do czytania przez cały rok 44 teksty Antologii Niepodległości. 

Narodowe Czytanie to polska akcja społeczna propagująca znajomość literatury narodowej, w której obszerne fragmenty dzieł odczytywane są publicznie, również w środkach masowego przekazu; zapoczątkowana w 2012 roku. 

Akcję zapoczątkowano w 2012 z okazji 200-lecia Drugiej Wojny Polskiej i najazdu Napoleona na Rosję, podczas którego miał miejsce opisany w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza ostatni zajazd na Litwie. Akcję zorganizował prezydent Polski Bronisław Komorowski, a pomysłodawcą była Agnieszka Celeda, dyrektor Biura Kultura – wcześniej m.in. wicedyrektor TVP Kultura. Pomysłodawcy pragnęli, by literatura narodowa nie była tylko przedmiotem nauczania szkolnego, ale stała się obecna w szeroko rozumianym życiu społecznym. Publiczne czytanie „Pana Tadeusza” odbyło się 8 września 2012 w dziesiątkach miejscowości z udziałem rzesz słuchaczy. Warszawskie oficjalne czytanie epopei narodowej miało miejsce w Parku Saskim. 

W 2013 w akcji uczestniczyli już mieszkańcy ponad 700 miejscowości. Kancelaria prezydencka przygotowała specjalną pieczęć oraz plakat, autorstwa Piotra Młodożeńca. Odczytywano fragmenty dzieł Aleksandra Fredry. 

Trzecią edycję Narodowego Czytania 6 września 2014 również objął swoim patronatem prezydent Bronisław Komorowski. Odczytywano fragmenty Sienkiewiczowskiej „Trylogii”. Akcja ponownie spotkała się z olbrzymim zainteresowaniem Polaków – wydarzenie odbyło się w ponad 1500 miejscowościach. 

Czwartą edycję akcji w 2015 objęła swoim patronatem para prezydencka Andrzej Duda i Agata Kornhauser-Duda. Przygotowano specjalną krótszą adaptację „Lalki” Bolesława Prusa, by umożliwić różnym instytucjom organaizację publicznych odczytów. Kancelaria prezydencka przygotowała też okolicznościową pieczęć, plakat oraz baner. W akcji uczestniczyło ponad 1600 miejscowości. 

Piątą edycję ponownie objęła swoim patronatem para prezydencka, która wystąpiła w specjalnych spotkaniach emitowanych m.in. w telewizji. Prezydent wystosował okolicznościowy list do obywateli, zachęcający do udziału w akcji. Krytyk literacki Tomasz Burek przygotował skróconą adaptację dzieła, którą aktorzy polscy odczytywali w warszawskim Ogrodzie Saskim. Transmisję internetową z Narodowego Czytania w Ogrodzie Saskim przeprowadziło Polskie Radio. 

W szóstej edycji czytano fragmenty „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego. 

W tym roku czytanie „Przedwiośnia” w naszej szkole odbędzie się 12 września o godzinie 10.00.