Narodowe Czytanie 2024

 

Podczas tegorocznej odsłony akcji
odbędzie się wspólne czytanie „Kordiana” Juliusza Słowackiego.

 W tym utworze zostaje przeprowadzona ocena powstania listopadowego. Poeta potępia metodę walki zastosowaną przez przywódców powstania – rewolucjonizm szlachecki, czyli walkę samotną, bez poparcia ze strony ludu. Tak właśnie działał Kordian. Motyw samotnej walki podkreślony jest w haśle winkelriedyzmu, które Kordian pod wpływem wizji na szczycie Mont Blanc wybrał jako swój program („Polska Winkelriedem narodów!”). 

Samotna walka dla dobra narodu jest, jako program polityczny, ideą błędną. Słowacki, w przeciwieństwie do przywódców powstania, dostrzegł siłę rewolucyjną ludu. Niewykorzystanie jej uznał za bardzo ważną przyczynę klęski. Jednocześnie wytknął dygnitarzom i przywódcom wojskowym ich interesowność, połowiczne jedynie zaangażowanie i nieudolność wojskową i polityczną. Ocena Słowackiego była bardzo surowa i świadczyła niewątpliwie o wielkim zainteresowaniu poety sprawą walki narodowowyzwoleńczej.

Z serii : wrzask mody - fryzura a la Beatles

 

W latach 60. Niepodzielnie zapanował styl miękki, ze swobodnie opadającą grzywką, rozsławiony przez Beatlesów. Taka fryzura nie wymagała żadnych szczególnych zabiegów. 

John Lennon mówił o niej przekornie: „uczes – a nie”. Nazywano ją też mop top. Tak długich włosów u mężczyzn nie widziała jeszcze Europa i Ameryka od czasu I wojny światowej! Odtąd męskie fryzury zaczęły się wydłużać ponad wszelką miarę.

1 Czerwca Dzień Dziecka

 

Każde dziecko jest w pewnej mierze geniuszem,

tak jak każdy geniusz pozostaje w jakimś stopniu dzieckiem.

  ( Artur  Schopenhauer )

26 Maja DZIEŃ MAMY

 

NAJUKOCHAŃSZA  MAMA  wie, ile  kosztuje  miłość,

KTÓRA  DAJE  WOLNOŚĆ.

Miłość, która jest dyskretnie obecna,

Lecz się nie narzuca, nie daje gotowych rozwiązań,

Nie wymusza niczego, nie zatrzymuje nic dla siebie.

Dlatego jest wzorem miłości macierzyńskiej.

Frederic Edwin Church - Niagara

 

Każdy szczegół obrazu jest ostry jak na fotografii, a przecież to wielkie malowidło – większe od największej fotografii. Kolory są tak świetliste, jak gdyby przenikało przez nie od spodu jakieś światło. 

Woda spadająca w przepaść – spieniona biel, szklista zieleń – sprawia, że w zaduchu zatłoczonego pomieszczenia czuje się orzeźwiający chłód. Tęczowa, różowawa mgiełka jest taka zwiewna. Nie można pojąć, jak pan Church tego dokonał. Jego wodospad jest bardziej rzeczywisty niż sama rzeczywistość.

 Miłośnik sztuki oglądając obraz w galerii spotkał autora dzieła i zadał mu pytanie. – Jak było nad Niagarą, proszę pana?  - Niesamowicie! – odpowiedział. – Wyobraź to sobie! Woda grzmi, że aż nie słyszysz własnych myśli. Czujesz się przy tym wodospadzie o taki malutki! –

 Malarz złożył dłoń, a jego kciuk i palec wskazujący niemal się dotknęły. – Mgła leci do chmur i przemacza ci ubranie. To było jedno z najcudowniejszych doświadczeń w moim życiu. To było … - Kręci głową malarz. – Jak spotkanie ze Stwórcą!

Konstytucja 3 Maja 1791

 

Konstytucja 3 Maja 1791 roku była drugą na świecie ( po Stanach Zjednoczonych) ustawą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli; 

była wielkim osiągnięciem narodu chcącego zachować niezależność państwową; zabezpieczała możliwość rozwoju gospodarczego i politycznego kraju.

 Postanowienia konstytucji nie weszły w życie, gdyż przekreśliły ją konfederacja targowicka i uchwały sejmu grodzieńskiego                z 1793 roku.                                                                      

Z serii: Czytam, bo lubię

Yanek Świtała – „Halo, pogotowie? Jak ratować życie i nie przesadzić – Mando, Kraków 2023

Nie jest to zwykły poradnik, jak zachować się w nagłych sytuacjach, w których wypada uratować  komuś życie, ale z dużym wdziękiem rozpisany na 13 rozdziałów  skrypt zawierający praktyczne scenariusze i wskazówki udzielania pierwszej pomocy. Bez nachalnej dydaktyki i niepotrzebnych wstawek medycznych. 

Bezpośredni język  spodoba się młodszym czytelnikom i to jedna    z wielu zalet tej książki, bo młode pokolenie w pierwszym rzędzie powinno poznać tajniki  ratowania czyjegoś zdrowia i życia – gdy na ulicy, w pociągu lub przy rodzinnym obiedzie będzie świadkami objawów omdleń  lub innych nagłych wypadków. Jak w takich sytuacjach nie spanikować, tylko rzeczywiście umieć  pomóc, to – co przyznaje sam autor – wcale nie skomplikowana wiedza  zarezerwowana dla fachowych ratowników. Poza tym dla utrwalenia materiału można co jakiś czas wracać do tej książki. 

John Keats

Kiedy umierał, miał zaledwie dwadzieścia pięć lat i cztery miesiące. Inni wybitni poeci w tym wieku nie napisali jeszcze niczego godnego uwagi. On już zdążył zasłużyć na nieśmiertelność. 

John, jako najstarszy syn właściciela londyńskiej stajni ukończył szkołę powszechną, a potem przyszpitalne studium medyczne, które miało mu zapewnić posadę felczera.

 Nauczyciel w szkole powszechnej podsunął zdolnemu uczniowi wiersze. Uczeń rozsmakował się w nich i z czasem zaczął pisać własne.

 Dojrzewał niezwykle szybko – jako  poeta i jako człowiek. To dojrzewanie przyspieszyła żarliwa, choć niezbyt szczęśliwa miłość do Fanny Brawne. Keats zaczął pisać świeżo i z polotem. Jego poezja tchnęła oczekiwaniem na przebłysk piękna, który wstrząśnie wrażliwym twórcą. 

Jego poemat „Endymion” z 1818 roku wręcz rozsadzają wizje wywiedzione z wyjątkowo bogatej i oryginalnej wyobraźni młodego twórcy. Ten rozmach wyraźnie dotknął londyńską krytykę literacką, która grzmiała, iż syn właściciela stajni nie ma prawa wdrapywać się tak zuchwale na poetycki parnas. Do tych problemów dołączyły kłopoty materialne, a około 1820 roku dotknęła go dziedziczna w jego rodzinie gruźlica. 

Keats wiedział, że zostało mu niewiele czasu, dlatego pracował wytrwale i w skupieniu. Choroba czyniła tymczasem zatrważające postępy. Wiersz „Jasna gwiazda” stał się pożegnaniem życia. Zmarł  w Rzymie 1821 roku.

Wieczerza w Emaus - Michelangelo Merisi da Caravaggio

Kiedy arystokrata Ciriaco Mattei zamówił u Caravaggia „Wieczerzę w Emaus”, artysta uczynił to, co robił już wcześniej na wielkich malowidłach dla rzymskich kościołów. Wyobraził sobie całą scenę,  jakby rozgrywała się w jego czasach – na przykład w oberży w Rzymie. Zamiast wzorem większości malarzy przebierać postacie biblijne w zwiewne szaty, sportretował swoich przyjaciół  w ich codziennym ubraniu. Cóż z tego, że twarze były nieogolone, a kubraki porwane. Gdyby wydarzenia z Biblii miały miejsce współcześnie, tak by wyglądali ich uczestnicy. Ludzie mu współcześni narzekali. To oburzające! On maluje uczniów Jezusa, jakby byli obdartą hołotą! Te zarzuty śmieszyły Caravaggia. – A jak ich zdaniem wygląda człowiek  po całym dniu spędzonym na zakurzonej drodze? I co oni by zrobili, gdyby ich zmarły przyjaciel nagle ożył? Namalowałem „Wieczerzę                  w Emaus” tak, aby wszyscy czuli, że to się zdarzyło naprawdę. Patrzysz i dajesz wiarę. Czyż nie o to chodzi     w malarstwie?

Z serii - Czytam, bo lubię

 Francesca Buoninconti – „ Bez granic. Niezwykłe historie wędrujących zwierząt” – Libra, Rzeszów 2022

Autorka jest zafascynowana zjawiskiem migracji zwierząt. Nie tylko starała się przeanalizować liczne źródła naukowe, ale sama brała udział w badaniach. Zajmowała się m. in. obrączkowaniem ptaków,     a także odwiedzała różne wyspy i łańcuchy górskie, by na własne oczy zobaczyć niestrudzonych skrzydlatych wędrowców. Fascynację tę  widać w książce. Dowiadujemy się, jak migrują pingwiny, gnu pręgowane, karibu, kraby, łozówki, bociany, szpaki, kobczyki amurskie, nietoperze, żółwie morskie, walenie biskajskie, sardynki, łososie, węgorze i wielu innych przedstawicieli fauny. Udaje im się dotrzeć do celu, chociaż bywa on oddalony o tysiące kilometrów, a droga nie jest ani prosta, ani bezpieczna. Przemieszczają się w sposób cykliczny i powtarzalny, choć ze względu na zmiany klimatu często zmuszone są do dostosowania tras wędrówek albo zmylone nietypowymi temperaturami, wyruszają zbyt wcześnie lub zbyt późno, co zmniejsza ich szanse na przetrwanie. Orientują się na podstawie ziemskiego pola magnetycznego, położenia słońca, układu gwiazd, zapachów bądź przebiegu autostrad. Książkę warto kupić i wracać do niej, żeby przypominać sobie, jak niezwykły jest świat przyrody.

Oskar Wilde

Już we wczesnej młodości praktykował styl życia dandysa : bardzo starannie dobierał stroje i towarzystwo.

 Podczas studiów w Trinity College w Dublinie i w Magdalen College w Oksfordzie zwracał na siebie uwagę pasją kolekcjonera chińskiej porcelany i ubraniami w kolorze lila i szkarłatu, które bardziej pasowały do nocnych lokali niż do murów szacownych uczelni. 

Jednak Wilde nie tylko nie rezygnował z tej osobliwej mody, lecz nawet uczynił ją swym „znakiem firmowym”, podobnie jak niezwykłą elokwencję i sarkastyczny dowcip. Błyszczał nim na łamach licznych periodyków i w trakcie wykładów o literaturze, którymi zarabiał na życie w różnych częściach świata.

 Sporo z tego retorycznego wdzięku pozostało na kartach baśni, które najpierw opowiadał swoim dwom synom. 

Nasycił nim także swą pierwszą powieść, „Portret Doriana Graya”, własną wersję opowieści o dwoistości ludzkiej natury. Biografowie pisarza są zdania, że w tej powieści odwzorował historię własnego życia. Jego błyskotliwe dramaty to : „Brat marnotrawny” czy „Wachlarz lady Windermere”.