Święci Cecylia i Walerian

 

Scena rozgrywa się we wnętrzu szesnastowiecznego pałacu    i przedstawia kluczowy moment historii świętej Cecylii – chrześcijanki, która złożyła śluby czystości, ale została zmuszona do poślubienia poganina o imieniu Walerian. W wieczór uroczystości zaślubin Cecylia wyznała małżonkowi, że złożyła śluby i anioł czuwa nad jej czystością. Tymi słowami spowodowała nawrócenie się Waleriana i przyjęcie przez niego chrztu. Dzięki temu mógł on zobaczyć anioła, który chronił jego małżonkę.

 Anioł podarował mu wieniec z wonnych róż przyniesiony z raju, a Cecylii wieniec z białych lilii. Cecylia i Walerian ponieśli męczeńską śmierć za wiarę razem z Tyburcjuszem, bratem Waleriana, który również się nawrócił. Pomimo, że Cecylia była jedną z najczęściej przedstawianych świętych w malarstwie XVI i XVII wieku, temat jej zaślubin z Walerianem rzadko był przedstawiany i trudno jest znaleźć obrazy, które – tak jak ten w kolekcji Borghese – ukazywałyby wszystkie szczegóły opisane w Złotej legendzie.

Atmosfera obrazu oddaje klimat i kulturę dworską, której jednym z najznakomitszych przedstawicieli był właśnie Lelio Orsi, doceniany za swą erudycję przez prominentnych zleceniodawców, wśród których byli książęta i księżne. Nawet jeśli obraz nie jest uważany za najlepsze dzieło Orsiego, należy docenić umiejętność malarza w przedstawianiu wyszukanych efektów świetlnych: boskie światło pochodzące od postaci anioła, naturalne światło brzasku, które można podziwiać w głębi, i światło sączące się przez szklane gomółki okna, które odbija się na ścianie i podłodze, tworząc wyszukaną grę cieni.

Anna Libera

 

Poetka Anna Libera, publikująca często pod pseudonimem Anna L. Krakowianka, urodziła się w Krakowie i spędziła w tym mieście lub w jego okolicach całe życie. Wywodziła się z biednych kręgów społecznych, była samoukiem, a na życie zarabiała jako szwaczka   i hafciarka 

 W przeciwieństwie do autorek pochodzących z bardziej uprzywilejowanych sfer miała poglądy postępowe, choć nigdy nie należała do jakiegoś ugrupowania politycznego i nie trzymała się żadnego programu. Interesowało ją przede wszystkim położenie miejscowych chłopów, zwłaszcza kwestia ich wykształcenia. Często wypowiadała się także na temat sytuacji kobiet. Również    w tym wypadku zajmowała się głównie sprawą ich wykształcenia, widząc w nim konieczny warunek równouprawnienia kobiet.

 Ogromną część dorobku Libery stanowią wiersze poświęcone Krakowi, jego historii i tradycji oraz zakątkom najchętniej  przez poetkę odwiedzanym. Poza tym utwory jej służyły zasadniczo celom społecznym; nie ma w nich miejsca na  introspekcję  i relacjonowanie przeżyć wewnętrznych. Wydała trzy zbiory wierszy: Poezje(1942), Nowe poezje(1846) oraz Poezje narodowe(1849). Anna L. Krakowianka głosiła równość kobiet i mężczyzn; wyjaśniała też, że dopiero wskutek złego wychowania oraz rodzących się na jego podłożu uprzedzeń owa równość została zapomniana, a kobiety uwierzyły we własną podrzędność. Problem ten pisarka rozpatrywała więc przez pryzmat uwarunkowań obyczajowych, co zdaje się przeczyć poglądom wyrażonym w jej wcześniejszych wierszach. Swoje rozważania  Libera zamknęła wnioskiem, że kobiety powinny otrzymać wykształcenie podobne do wykształcenia mężczyzn, nie tylko po to, aby osiągnąć osobiste spełnienie, lecz także po to, by jako obywatelki mogły współpracować z mężczyznami dla postępu społecznego i sprawy narodowej.

Narodowe Święto Niepodległości

 

Święta miłości kochanej Ojczyzny

 

Święta miłości kochanej Ojczyzny,

Czują cię tylko umysły poczciwe!

Dla ciebie zjadłe smakują trucizny,

Dla ciebie więzy, pęta niezelżywe.

 

Kształcisz kalectwo przez chwalebne czyny,

Gnieździsz w umyśle rozkosze prawdziwe,

Byle cię można wspomóc, byle wspierać,

Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać.

                                                                        /Słowa: I. Krasicki/