Konstytucja 3 Maja

 

Konstytucja uchwalona 3 maja 1791 r. Przegłosowano ją i zaprzysiężono z pogwałceniem regulaminu sejmowego. Udział licznie zgromadzonej publiczności  w sali obrad, demonstracja tłumów na ulicach Warszawy i asysta wojska pod dowództwem oficerów  popierających reformę państwa, nadały uchwaleniu  nowej ustawy zasadniczej charakter rewolucji lub zamachu stanu dokonanego na forum sejmu.

Główne postanowienia:

- Zniesiono liberum veto. Uchwały miały zapadać większością głosów.

- Konstytucja zniosła podział na Koronę i Litwę.

- Zlikwidowano wolną elekcję, by obce mocarstwa nie mogły ingerować w wewnętrzne sprawy Rzeczypospolitej przy wyborach króla. Tron polski dziedziczyli książęta sascy z dynastii Wettynów, potomkowie Augusta II Mocnego i Augusta III.

- Władzę wykonawczą oddano w ręce rządu zwanego Strażą Praw. Przewodniczył jej król. Ministrów kontrolował sejm. Polska stawała się monarchią konstytucyjną na wzór Anglii.

- Wprowadzono równouprawnienie ludzi o różnych wyznaniach, pozostawiając jednak Kościołowi katolickiemu uprzywilejowaną pozycję.

- „Religią narodową panującą jest i będzie wiara święta rzymska katolicka ze wszystkimi jej prawami (…). Że zaś taż sama wiara święta przykazuje nam kochać bliźnich naszych, przeto wszystkim ludziom jakiegokolwiek bądź wyznania pokój w wierze i opiekę rządową powinniśmy.”

- Zakazano magnatom posiadać  prywatne wojska; szlachta traciła prawo zawiązywania konfederacji; szlachcie bez majątku zabroniono udziału w sejmikach, aby pozbawić magnaterię asysty posłusznych klientów, zależnych od pańskiej łaski. Wszystko to oznaczało kres rokoszów i magnackiej anarchii.

- Mimo tych ograniczeń konstytucja uznawała stan szlachecki za podstawę Rzeczypospolitej.

- Mieszczanie uzyskali prawo nabywania majątków ziemskich i piastowania najwyższych urzędów. Ułatwiano  nadawanie szlachectwa bogatym i zasłużonym mieszczanom.

- Pozostawiono władzę szlachty nad chłopami. Konstytucja nie zniosła ustroju feudalnego. Na rzecz stanu chłopskiego poczyniono tylko pewne obietnice.

- Wszyscy mieli płacić podatki (szlachta 10% dochodów, mieszczanie i duchowieństwo 20% ).

- O siłach zbrojnych powiedziano: „Wojsko nic innego nie jest[jak] tylko wyciągnięta siła obronna i porządna z ogólnej siły narodu”. Zakładano, choć nie było to w konstytucji napisane, że armia polska będzie liczyć co najmniej 100 tys.

2 maja Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej

Ustanowienie  Święta

15 października 2003 do laski marszałkowskiej wpłynął poselski projekt  (autorstwa  posła  Edwarda Płonki ) zmiany ustawy  o godle,   barwach   i hymnie RP, ustanawiający m.in. Dzień Flagi RP. Co wynika z uzasadnienia ustawy wprowadzającej święto, wybór dnia 2 maja nie był przypadkowy – chodziło o dzień, w którym Polakom towarzyszą refleksje o szczytnych kartach historii Polski, wypełnienie wolnego dnia pomiędzy świętami narodowymi oraz podkreślenie obchodów Światowego Dnia Polonii. 

W toku prac legislacyjnych Senat RP w uchwale z dnia 12 lutego 2004 zaproponował poprawki m.in.: zastąpić Dzień Flagi RP Dniem Orła Białego, uznając godło za naczelne spośród symboli RP. Ostatecznie Sejm odrzucił poprawkę i 20 lutego 2004 ustanowił Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Tego samego dnia obchodzony jest Dzień Polonii i Polaków za Granicą.

1

Edgar Allan Poe

 

Edgar  Allan  Poe (19 I  1809  - 7  X  1849)

Mroki  podświadomości,  majaki  z  pogranicza  jawy i snu, chorobliwe halucynacje – z takiej materii zaledwie trzydziestoletni pisarz stworzył światowy kanon literatury grozy. Setki twórców czerpią z niego natchnienie do dziś.

Klasykiem literatury amerykańskiej został dopiero w kilkadziesiąt lat po śmierci. A umierał w przekonaniu, że jego życie było pasmem niepowodzeń. Ojciec porzucił rodzinę tuż po jego narodzinach, a matka zmarła, gdy Edgar miał zaledwie dwa lata. Osierocony chłopiec został przygarnięty przez bezdzietne małżeństwo. Nie znalazł tam jednak rodzinnego ciepła, którego tak potrzebował, i dlatego uciekał w krainę fantazji. Niestety z wiekiem wynajdywał coraz to nowe sposoby ucieczki od rzeczywistości. 

W trakcie studiów na uniwersytecie stanowym w Charlottensville zdobywał wysokie oceny, ale jednocześnie coraz częściej  zaglądał  do    kieliszka    i , by  zarobić  na  hulaszczy  tryb  życia,  wciągnął się w hazard. Szybko popadł w długi, a gdy ojczym nie chciał ich spłacać, Edgar, który z każdym rokiem stawał się coraz bardziej porywczy, porzucił studia. Miał nowy pomysł na życie – został pisarzem. W Bostonie, dokąd się przeniósł, udało mu się zadebiutować tomikiem poetyckim „Tamerlan i inne wiersze"„. Odzew czytelników i krytyki był nikły, za to przybrani rodzice odzyskali nadzieję, że młodzieniec się wreszcie ustabilizuje. Zgodzili się nawet finansować jego kolejne zdumiewające posunięcie: studia w prestiżowej akademii wojskowej w West Point. Niestety, Edgar i tu wytrzymał tylko dwa lata.

Rozgoryczony ojczym wstrzymał wypłacanie młodzieńcowi nawet skromnej pensyjki. A Poe po serii perypetii wyruszył na podbój Nowego Jorku. Towarzyszyła mu niespełna 14-letnia kuzynka, Virginia Klemm, którą pojął za żonę. Opublikował przychylnie przyjętą  powieść  „Opowieść  Artura  Gordona Pyma z Nantucket”  i serię opowiadań dla popularnych magazynów. Tematem była zbrodnia,   tajemnica  i   niesamowitość,   tyle   że ujęte  z  inwencją  i wyobraźnią, jakiej u gazetowych autorów nie widywano. Powstała też opowieść detektywistyczna „Morderstwo przy Rue Morque”, na której będą się wzorować następne pokolenia autorów powieści kryminalnych, z Arturem Conan Doyle’em, twórcą postaci Sherlocka Holmesa, na czele. Zainteresowanie szyframi zaowocowało opowiadaniem „Złoty żuk”, jednym z najważniejszych dzieł w historii literatury grozy. Poe zaczynał być sławny i czytany. Jego radość nie trwała jednak długo. W 1847 roku zmarła ukochana żona, a niechętne mu środowisko nowojorskich pisarzy, które bez litości ośmieszył w serii satyrycznych artykułów, zastosowało wobec niego cichy, ale skuteczny bojkot. Poe po raz kolejny znalazł się na życiowym zakręcie. Czytelnikom jego niesamowite historie już się opatrzyły. On sam pogrążał się w depresji, którą próbował łagodzić alkoholem i narkotykami. Nieprzytomnego znaleziono go pewnego październikowego dnia 1849 roku na jednej z ulic Baltimore. Po przewiezieniu do szpitala nie odzyskał przytomności. Spekulacje co do przyczyny śmierci pisarza, lubującego się w grozie i tajemnicy, trwają do dziś.

 

Z serii: Wrzask mody - Szapoklak

 
Szapoklak

Szapoklak – ten rodzaj kapelusza stanowił składaną wersję cylindra. Niektóre były zrobione z gumy, inne zaś zaopatrzono w mechanizm sprężynowy, pozwalający je stosownie spłaszczyć, by zmieściły się pod fotelem. Właściciele mogli podziwiać spektakl operowy lub teatralny bez obawy, że zasłonią komuś widok. Niektóre cylindry miały wewnątrz kieszenie. Lekarze na przykład przechowywali tam stetoskopy; złodzieje – skradzione fanty. Znana była historia pewnego cwaniaka, który ukradł na targu masło i ukrył je pod kapeluszem. Zdradziły go jednak strużki stopionego tłuszczu, spływające mu po twarzy.