Wyjątkowym zjawiskiem jest twórczość polskiej Cyganki Bronisławy Wajs, znanej jako PAPUSZA. Jej poezja, pisana w języku cygańskim i tylko tłumaczona na polski, stanowi przejaw twórczości artystycznej polskich mniejszości narodowych, a należy tu o niej wspomnieć, ponieważ jest przykładem kulturo-twórczej roli kobiet niezwykłym w jej społeczności. Ludowa poezja cygańska istniała tylko w tradycji ustnej. 
Wiersze Papuszy: kobiety-poetki, są w dziejach polskich Cyganów pierwszymi utworami literackimi, które zaistniały w formie pisanej. Papusza początkowo improwizowała swe utwory i śpiewała je z towarzyszeniem muzyki, ale ponieważ w dzieciństwie nauczyła się pisać i czytać (jako samouk, gdyż żyła w taborze cygańskim i nie chodziła do szkoły ), z czasem zaczęła zapisywać, używając polskiego alfabetu, swoje poezje tworzone w języku cygańskim. Są to wiersze liryczne, mówiące o wędrownym życiu w taborze, o związku człowieka z naturą. Jeden z dłuższych utworów opiera się na wspomnieniach z czasów wojny, gdy Cyganie skazani byli na zagładę, podobnie jak Żydzi. Talent Papuszy odkrył, jej poezję tłumaczył na polski i wydawał Jerzy Ficowski – poeta, eseista i badacz kultury Cyganów.
Ukazały się: Pieśni Papuszy (1956), Pieśni mówione (1973), Lesie ojcze mój (1990). Stosunek rodzimej społeczności do Papuszy był ambiwalentny: wahał się między dumą z jej sławy a odrzuceniem wynikającym z poczucia obcości czy nawet oskarżeniami o zdradę tradycji, która nakazywała Cygance zawsze żyć w cieniu męża.
IB
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz