Z serii pisarki polskie

 

Autorką budzącą zainteresowanie współczesnych jest Maria Komornicka, poetka, publicystka, prozaiczka, krytyk sztuki. Pisywała pod przybranym nazwiskiem Piotr Włast. 

Komornicka debiutowała opowiadaniami wydanymi później w zbiorze Szkice(1894), ujawniając od razu własny ton pisarski i bardzo specyficzne zainteresowania, między innymi problem relacji między kobietą i mężczyzną. Jej drugą głośną książką były – napisane wspólnie z Wacławem Nałkowskim i Cezarym Jellentą – Forpoczty(1895), rodzaj modernistycznego

 manifestu. 

Zamieszczony tu szkic Komornickiej Przejściowi stanowił tekst znamienny dla czasów, w których powstał. Odchodząc od haseł pozytywistycznego utylitaryzmu, publicystyka domagała się prawa do nieskrępowanego kierowania swym życiem, prawa do szczęścia oraz rozkoszy. Większa część jej spuścizny literackiej („ciemne”, ekspresjonistyczne wiersze, proza, eseje krytyczne) ukazała się w prasie – w krakowskim „Życiu” i „Chimerze” – i tam pozostała, czekając dopiero na przypomnienie współczesnemu czytelnikowi. 

Osobne wydanie miała powieść Biesy(1903), pozbawiony wątków fabularnych wgląd we własną psychikę, jak pisał Artur Hutnikiewicz, jeden z najdziwniejszych utworów polskiego modernizmu, stojący na pograniczu różnych gatunków: prozy, poezji, filozoficznego eseju.