czwartek, 23 listopada 2017

Katarzynki 24 listopada i Andrzejki 29 listopada


Dni te miały za patronów świętych męczenników Kościoła. Święta Katarzyna z Aleksandrii uważana była za opiekunkę kawalerów szukających żon; to ona mogła im wskazać w wigilię swego dnia najwłaściwszą kandydatkę. Związek św. Andrzeja – apostoła z wróżbami dziewczęcymi nie jest do końca jasny, choć przypisano mu opiekę nad cnotliwymi i pobożnymi pannami na wydaniu. Może jednak decydujące znaczenie miała data wróżebnego wieczoru, data przełomu? Dzień św. Andrzeja kończy bowiem rok kościelny i obrzędowy, rozpoczynając adwent.

Były to wieczory wróżb poświęconych miłości i małżeństwu. Podczas pierwszego kawalerowie mogli się dowiedzieć, jaka przypadnie im żona, drugiego – panny odgadywały, kto zostanie ich mężem. Katarzynki jako dzień wróżb wyłącznie chłopców, odeszły prawie w zapomnienie. Pozostały andrzejki, będące już tylko zabawą połączoną ze wspólnymi wróżbami dziewcząt i chłopców.

Niegdyś tylko dziewczęta odczytywały swoją przyszłość z kształtów powstałych z roztopionego wosku albo ołowiu wylewanego do wody na skrzyżowane gałązki chrustu, które ułatwiały wyjęcie zastygłej figurki. W wigilię św. Andrzeja panny dawały upust swojej pomysłowości w odczytywaniu przyszłości z różnych znaków. Podobnie jak chłopcy, losowały włożone pod poduszkę karteczki z imionami. 
Sny również były prorocze, tym bardziej że dziewczęta szły spać po całym dniu poszczenia i gorących modlitw do św. Andrzeja, aby przyśnił się wymarzony kawaler przeznaczony na męża – piękny, dobry, mądry, bogaty … By uchronić się w tę noc przed sennymi koszmarami, połykały trzy ząbki czosnku. Zwierzęta były bardzo dobrymi pośrednikami w zdobywaniu wiedzy o przyszłości, przede wszystkim o kolejności wychodzenia za mąż dziewcząt biorących udział we wróżeniu. 
Każda z panien szykowała wcześniej placki, kulki z ciasta lub tłuszczu, kości z nóżek cielęcych. Podsuwały te smakołyki wpuszczonemu do izby psu. Ta, której kulkę zjadł jako pierwszą, miała pierwsza wyjść za mąż. Podobnie postępowały z kogutem, kotem, gąsiorem, chrząkającą świnką, kraczącą wroną.



Przepowiadanie przyszłości było możliwe tylko w czasie niezwykłym.

IB









Brak komentarzy:

Prześlij komentarz